Liturgische schikkingen 2e halfjaar 21

Floriografie: 

Als een schip voorbij de horizon zeilt, is het niet weg. Men kan het alleen niet meer zien… Een boot is het symbool van de overgang van leven naar dood.

In de waaier van bloemen en grasjes zijn de zeilen van een zeilboot zichtbaar. De kajuit bestaat uit het blad van Eucalyptus, teken van bescherming. Drie blauwpaarse disteltjes staan voor ‘een lang leven’. Dankbaar (daarvoor) bloeit de roosachtige Lisianthus in het wit, zachtroze en donkerpaars. De gele Chrysant aan de achterzijde van de schikking schemert door de stelen. In Aziatische landen is het een bloem van rouw, gebruikt bij het afscheid. De rode bloem, die zeker niet als een vlag op een modderschuit staat, draagt de naam Belladonnalelie. De betekenis is ‘vriendschap’. Het geel van de Solidago geeft steun in een moeilijke tijd. De twee gele bolletjes, die er bovenuit steken, heten Trommelstokjes of Craspedia en staan symbool voor een goede gezondheid. De donkerbruine Anigozanthos of kangoeroepoot komt uit Australië. De bloemen lijken op de voorpootjes van het dier. De betekenis is: individualiteit.

Liturgie: 

“Maar God staat aan het begin en Hij komt aan het einde.”[1] “Dat wij allen, zo zwaar en droevig als wij zijn, niet uit elkaars genade vallen.”[2] “Zuivere vlam, verdrijf met je licht, de angsten van ons hart”[3], “zolang ons hart nog slagen geeft!”[4]

“Na een donkerte komt een helder licht. In dit licht ben ik omringd. Aan alle kanten omgeven. Omringd met warmte, (…) oneindige liefde, (…) talloze gekleurde bollen in de prachtigste regenboogkleuren: rood, oranje, geel en groen, blauw, indigo, violet.”[5]

—–

[1] Lied: ‘God heeft het eerste woord’, (t. J. Wit, m. G. Kremer).

[2] Lied: ‘Licht dat ons aanstoot in de morgen’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

[3] Lied ‘Zuivere vlam’ (t. J.L. Bell en G. Maule, m. J.L. Bell).

[4] Lied: ‘Licht dat ons aanstoot in de morgen’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

[5] Uit een gedicht van Anke Merkx Kokshoorn over haar Nabij de Dood-Ervaring (NDE).

 

Floriografie geïnspireerd op de liturgie: 

Deze ‘rantang’ is de Indische versie van het oer-Hollandse broodtrommeltje: in elk pannetje doet men een ander gerecht, bijvoorbeeld sambal goreng telor met boontjes of geurige rijst, waarna men ze alle vier op elkaar stapelt en het deksel op het bovenste pannetje plaatst. De draagbeugel zet alles vast.

Twee pannetjes bevatten nog maar een halve bloemschikking, hiermee verwijzend naar Sint Maarten die zijn mantel doormidden sneed en de helft weggaf. Twee andere pannetjes hebben een groene ondergrond van zachte, fluweelachtige Vrouwenmantel, waarop een liefdevolle rode roos en dankbare paarse Lisianthus rusten. De paarse distel verwijst naar verdriet en de kleur paars naar lijden. Mantelzorg gaat immers niet over rozen. ‘Als alles duister is’[1], ‘kun jij de slagen verduren? (…) Woorden en wonderen zijn er genoeg, maar iemand die doet wat hij zegt?’[2] De gele schermbloemen van de venkel torenen als  beschermende parapluutjes boven de pannetjes uit. Ook de donkerroze Hemelsleutel komt uit de familie van de schermbloemigen.

Het witte gipskruid of ‘Baby’s breath’ staat voor standvastigheid, vriendschap en het hebben van een puur hart, wat ‘soldaat Maarten zeker had toen hij de helft van zijn mantel schonk aan een kleumende zwerver, die op zijn beurt weer een moeder met kind te hulp kwam…’

De Dag van de Mantelzorg valt aan de vooravond van Sint Maarten: op 10 november, wat symbolisch goed aansluit, want ‘Jouw mantel van zorg’[3], die ‘warm en met liefde en licht is doorweven, helpt ons om ons leven gestalte te geven.’[4]

 —–

[1]  Zie lied: ‘Als alles duister is’ (t. Taizébundel, m. J. Berthier)

[2]  Zie lied: ‘Die zegt God te zijn’ Ex. 40, 38 en Marc. 10, 38 (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen)

[3]  Zie tekst ‘Jouw mantel van zorg’,  Arie de Kluiver.

[4] Zie introïtuslied: ‘Intochtslied’ (t. M. Koijck-de Bruijne, m. E. Silcocks).

Floriografie: 

Op de Zonnebloem valt een zonnestraal: hoe toepasselijk voor de bloem, die zich richt naar het licht. Ook Middaggoud is een gele bloem, die van de zon houdt. Rode rozen als teken van liefde en witte Cosmea’s als symbool voor vrede. In het midden staat de donkerrode Amaranthus, een graansoort. Rode korenhalmen verwijzen naar het graan op de akker en het brood, dat wij delen.

Op de achtergrond een smalle trap van oude studieboeken van vlak na de oorlog met als bovenste een juridisch woordenboek. Wie het open slaat, treft op de eerste bladzijde de omschrijving aan van het begrip Mensenrechten en Medemenselijkheid…

 

 

Floriografie: 

De lucifers in de zilverkleurige driehoek symboliseren God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest: drie personen en toch maar één God. Drie vlammen: houdt men ze bij elkaar, dan is het één vlam en één God.

In de christelijke kunst geldt de driehoek als de vorm om de Drie-eenheid te verbeelden. Clematisranken sieren de zijden van de grote driehoek. Middenin de schikking staan Clematisbloemen én Rode Klaver, die beide drietallig blad hebben, dat verwijst naar de Drie-eenheid.

Drie bakjes met Driekleurig Viooltje of ‘Herba Trinitatis’ alias ‘Kruid van de Drievuldigheid’ of Drie-eenheidsbloem op de hoekpunten.

En in het bloemenhart van het Viooltje is zelfs een driehoek zichtbaar…

 

 

Floriografie: 

Zinnia staat voor volharding en uithoudingsvermogen. Verbena voor ontroering, verzoening en liefde. Solidago en distel geven moed. Rode Zonnehoed staat voor warmte en troost. De herfst komt met bessen: de oranje en de rode van de Gelderse Roos en de groene van de Crocosmia. De herfstaster staat voor herfstvreugde…

 

 

Floriografie: 

De zomerschikking is geïnspireerd op Numeri 13 vers 20 en 23 en sluit daarmee ook aan bij de gevelsteen op de Leidse Beestenmarkt van de verspieders naar het beloofde land.

Op deze schaal liggen zowel een blozende granaatappel, een tros druiven en twee sappige vijgen. Want Mozes zei tegen de verkenners: “Neem in ieder geval vruchten mee terug.”

In het beloofde land zijn gelukkig ook bloemen te vinden in de kleuren van de granaatappel, de druiven en de vijgen, bijvoorbeeld: de Rode Zonnehoed, die  troost en warmte symboliseert of vrij vertaald naar de verkenners toe: “Houd er de moed maar in, het komt goed!” en blauwe Agapanthuis, de liefdesbloem, want agape betekent liefde en anthus is bloem. Verder nog groene Sedum, een schermbloem, die later donkerroze kleurt en de naam Hemelsleutel draagt en zo verwijst na het leven na de dood.

Floriografie:

‘De Herder zorgt niet goed voor zijn schapen oftewel slecht leiderschap.’Daarom torent de  duivelse vuurrode Crocosmia Lucifer hoog boven de stekelige Kardoen uit. Die distel betekent: ‘Niemand tergt mij ongestraft.’ Als liefdevol tegenwicht staan in het kleine rode vaasje naast een distel ook nog Zonnehoed, Anemoon, donkerpaarse Korenbloem, klaprooszaadbol en de geheimzinnige paarsgroene bolletjes, die ook wel Love-in-the-Mist heten. Deze bloemen zeggen allemaal, dat ze ‘van de mensen houden.’

Floriografie:

Zoals het bij Jeroen Windmeijer gaat om de kracht van verhalen en de boodschap, die in een verhaal zit, de laag eronder, zo gaat het in liturgische schikkingen om de symbolische boodschap van bloemen. Zij vertellen als een open boek hun eigen verhaal.

Zoals bijvoorbeeld de Prikneus, die familie is van de anjer. De botanische naam Dianthus is afgeleid van dios is god en anthos, dat bloem betekent. Godsbloem of goddelijke bloem dus. Kamille en klaproos zijn ‘bloemen des velds’, zie Petrus 1 vers 24-25. Kamille is zelfs een Mariaplant. Ook de Lisdodde met de karakteristieke bruine ‘sigaren’ is een religieuze plant, zie Jona:5.

Floriografie:

De mens is als een bloem… Zie psalm 103: vers 1 tot 5.

Blauwe Delphinium staat voor liefde net zoals de rode roos: ”De HEER blijft ons met liefde  overladen. Hij blijft niet boos. Hij troost ons.” De klaproos staat voor troost. Witte Lisianthus drukt waardering en dankbaarheid uit: “Lof aan de HEER voor al zijn zegeningen.”

Grijsgroene eucalyptus staat voor bescherming en grijs is vervanging van zwart. De kleuren in de strofe “Het zwart blauw rode grijze alle dagen licht’, uit het lied ‘Aan de schoonheid’ van Oosterhuis komen terug in deze bloemschikking.

 

Floriografie: 

Bij de serie over ‘Wetenschap met het hoofd én uit het hart’ past een gevlochten hart van palmblad met bloemen in dieprood en zonnebloemgeel.