Liturgische schikkingen 2e halfjaar 25

Creatief en duurzaam hergebruik: Het vaasje met strik en sleuteltje komt van de Weggeeftafel ‘Kennedylaan’ in Oegstgeest. De stoel, sierfles en het hart van Kringloop SOEK. Het gekleurde bloemenwater en de witte knopspelden komen uit de vazenkast van Monique van der Gaag.

Uit de liturgie: 

Maak mij een werktuig van uw vrede, waar haat is, dat ik liefde ben, (…) waar wanhoop heerst, dat ik daar hoop breng, waar het duister, daar zij helder licht.[1] Zo vriendelijk en veilig als het licht (…) zo is mijn God, ik zoek zijn aangezicht. (…) Spreek Gij het woord dat mij vertroosting geeft, dat mij bevrijdt, en opneemt in uw vrede.[2] Vrede de weg voor mijn voeten.[3] Aardekracht, zonkracht is Hij, licht in mensen.[4]O Heer God, (…) rijk aan liefde (…) tot het duizendste geslacht.[5]

——

[1] Oecumenische liedbundel Zangen van zoeken en zien, lied 143b: ‘Gebed van Franciscus’ (H. Verbeek, m. S. Temple).

[2] ZZZ-bundel, lied 372b: ‘Vriendelijk licht’ (t. H. Oosterhuis, m. D. Zwart).

[3] ZZZ-bundel, lied 443: ‘Komen ooit voeten gevleugeld’ (t. H. Oosterhuis, m. Stralsünd 1614) Jesaja 52:7.

[4] ZZZ-bundel, lied 653: ‘De tafel der armen’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen) Psalm 104:30.

[5] ZZZ-bundel, lied 393: ‘O Heer God, erbarmend genadig’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen) Exodus 34:6-7.

Creatief en duurzaam hergebruik:

Het getraliede witte hart komt uit de vazenkast van Monique van der Gaag, evenals het onzichtbare groene bakje en de groene vilten band rondom het hart, dat vastgeprikt is met drie witte knopspelden. Het lantaarntje plus onzichtbare witte bakje daarin komt via Hester Scheltens, eigenaresse van de Weggeeftafel in Oegstgeest. 

Op 15 augustus 2025 was het 80 jaar geleden dat Japan capituleerde en kwam er in Nederlands-Indië ook een einde aan de oorlog.[1] Tijdens de ‘Indië-herdenking’ steekt men zonnebloemen in het Indisch Monument in Den Haag. Ter herinnering daaraan ook nu een zonnebloem. In het Christendom symboliseert de zonnebloem de gelovige, die zich op God richt, zoals de zonnebloem zich naar de zon draait, waarbij de zon staat voor God.

Groen is de liturgische kleur in de zomer: de kleur van hoop. Klimop is groen en omlijst het witte hart met hier en daar rode, groene of gele punaises: om iets vast te pinnen, vast te houden, net zoals de klimop doet met zijn hechtwortels. Klimop staat voor trouw. Craspedia staat voor het vieren van een belangrijke mijlpaal. Wit is niet alleen de liturgische kleur van feest en Licht, maar ook van onschuld. Rode Dahlia staat voor kracht. Geurende Rozen als bloem van de liefde. Sedum voor vrede. Rode bogen vormen een raster of traliewerk. De bogen buigen wel, maar breken niet. Jezus genas de kromgebogen vrouw: Sanguisorba symboliseert genezing. Klimhortensiablad op drie plekken staat voor dankbaarheid. Drie is het getal van God, het verwijst naar de Drie-Eenheid. Het lantaarntje brengt Licht.

Uit de liturgie: ‘Vrijheid is de kern van onze westerse wereld, het hart van onze democratie.’[2] Dat wij onszelf gewonnen geven aan het bevrijdende bestaan.[3] Op een sabbat gaf Jezus in de synagoge uitleg over God. Daar was ook een vrouw. (…) De vrouw was helemaal krom, ze kon niet meer rechtop staan. Toen Jezus haar zag, riep hij haar bij zich en zei: ‘Je bent bevrijd van je ziekte.’[4] Trouw van trouw, hoe heeft het ons bevrijd.[5] God van liefde. (…) Waterval van Licht.[6] Licht dat aanblijft.[7] Speurend naar hoop.[8]
—–

[1] Uit het ‘Programmaboekje Nationale Herdenking 15 augustus 2025’ geschonken door Louk de Vries-Locher.

[2] Uit de openingstekst gekozen door Margreet Klokke uit het citaat van Timothy Snyder.

[3] Citaat uit de slottekst afkomstig uit het Liedboek van Kerken, 816: 1.

[4] Lucas 13: 10-17: Over Jezus die op de Sabbath een kromgebogen vrouw geneest en berispt wordt door de leider van de synagoge.

[5] Oecumenische liedbundel Zangen van zoeken en zien, lied 196: ‘Wat vrolijk over u geschreven staat’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

[6] ZZZ-bundel, lied 373: ‘Lied van woord en weg’ (Zoals een moeder zorgt) (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen) Jesaja 66: 12-13.

[7] ZZZ-bundel, lied 602: ‘Schriftlied’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

[8] ZZZ-bundel, lied 110a: ‘Wat vrolijk over u geschreven staat’ (t. H. Oosterhuis, m. T. Löwenthal) Korinthiërs 12:13.

Creatief en duurzaam hergebruik:

Het rode pitriet en de witte hartvormige schaal komen uit de vazenkast van Monique van der Gaag. Het lantaarntje en het onzichtbare bakje daarin komen via Hester Scheltens, eigenaresse van de Weggeeftafel in Oegstgeest.

Mozes trouwde met een Nubische vrouw, een vrouw met een donkere huid, die uit Noordoost-Afrika kwam: het huidige zuiden van Egypte en het noorden van Soedan.

Een huid die goudbruin is, is ‘door de zon gekust’. De zon is het symbool voor God en de kleur van God is goud. Het is daarom geen toeval dat het gezicht goudkleurig is. Het sierlijke asymmetrische afro-kapsel van deze vrouw bestaat uit verschillende groene planten en zelfs eentje met zwart grasachtig blad.

Groen is de liturgische kleur in de zomer: de kleur van groei en hoop. Klimop staat voor trouw, omdat deze klimplant zich met hechtwortels overal aan vasthoudt. Pluizig siergras staat voor liefde. En het Zwarte Gras of Slangenbaard heet zo naar de vorm van het blad. In de zomer bloeit de plant met wit/roze bloemen, die in zwarte bessen veranderen. Slangenbaard staat graag in de volle zon, maar halfschaduw is ook goed. Deze plant symboliseert o.a. elegantie.

Uit de liturgie: Mirjam en Aäron maakten aanmerkingen op Mozes vanwege zijn huwelijk met een Nubische vrouw: “Hij is met een Nubische getrouwd!”[1]

—–

[1] Numeri 12: 1.

Creatief en duurzaam hergebruik: Het poppenhoofd met blond haar en blauwe ogen vond Monique van der Gaag op een Weggeeftafel in Oegstgeest ‘aan de Kennedylaan nabij de fietsersbrug’. Monique zaagde de bovenkant van het poppenhoofd eraf, spoot het hoofd goudkleurig en vulde het met zwarte aarde en planten.

De liturgische kleur in de zomer is groen van hoop. Groen zijn de eucalyptusbladeren, die bescherming symboliseren. De Engel van de Heer duidt op Goddelijke interventie[1] en wordt zichtbaar in de drie zonnebloemen, waarbij het getal drie naar de Drie-Eenheid of naar God verwijst. De zonnebloem staat voor de gelovige, die zich altijd weer tot God wendt. Zoals de zonnebloem zich van zonsopkomst tot zonsondergang draait naar waar de zon staat. De zon is het symbool voor God en goud is de kleur van God. Op een goudkleurig bord staat een vaas, waarop Maria met een blauwe mantel op een ezeltje en Jozef in een bruine pij zichtbaar zijn in kruissteek. Roze Scharnierbloemen blijven staan, ook als ze breken. Ze zijn het symbool voor veerkracht. Rode Zonnehoed staat voor kracht en doorzettingsvermogen. Zonnekruid voor levenskracht. De ontferming[2] van God voor de mensen komt tot uiting in bloemen, die liefde symboliseren zoals de blauwe Agapantus, de roze en oranje Cosmea en de witte Phlox. De fiets is een hedendaags vervoermiddel waarmee men van A naar B reist, ook op vakantie. Voorop een mand met bloemen, waarin Zonnekruid, roze Phlox en Sedum te herkennen zijn. Sedum is een vetplant, die het onder barre omstandigheden uithoudt. De symboliek is dan ook: uithoudingsvermogen, maar een andere betekenis is bescherming, liefde, vrede en kalmte.

—–

[1] De profetie uit Hosea 11:1: “Uit Egypte heb Ik mijn Zoon geroepen” verwijst niet naar Jezus als de verwachte Messias, aldus Japke van Malde, maar naar het volk Israël.

[2] Ontferming betekent het met mededogen en zorgzaamheid bejegenen van iemand die zich in een moeilijke of kwetsbare situatie bevindt en houdt een actieve betrokkenheid om te helpen in.

Uit de liturgie:

Toen de wijze mannen weggegaan waren, kreeg Jozef een droom. In zijn droom zag hij een Engel van de Heer, die zei: ‘Sta op! Je moet met Maria en het kind naar Egypte vluchten. Daar moeten jullie blijven totdat ik zeg dat jullie terug kunnen gaan. Want Herodes is op zoek naar het kind, hij wil het doden.’ Meteen stond Jozef op. Midden in de nacht vertrok hij met Maria naar Egypte. (…) Dat moest zo gebeuren. Want dat wordt al verteld in de heilige boeken. Daar staan deze woorden van God: ‘Ik heb mijn Zoon teruggeroepen uit Egypte.’[1] Moedig ons aan dat wij voortgaan op de weg van het leven.[2] Een schoot van ontferming is onze God. Hij/ Zij heeft ons gezocht en gezien zoals de opgaande zon aan de hemel (…) Hij/Zij zal onze voeten richten op de weg van de vrede.[3]

—–

[1] Matthëus 2: 13-15 (tekst gekozen door Japke van Malde, vertaling via BGT gekozen door Monique van der Gaag).

[2] Oecumenische liedbundel Zangen van zoeken en zien, lied: 297: ‘Onze Vader in de hemel’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

[3] ZZZ-bundel, lied 378: ‘Een schoot van ontferming’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

Creatief en duurzaam hergebruik:

De vaas, de fiets en het gouden onderbord komen uit de vazenkast van Monique van der Gaag. Het geborduurde schilderijtje komt van de Weggeeftafel van Hester Scheltens in Oegstgeest.

Bij een broedermoord past een rouwstuk. De liturgische kleur in de zomer is groen van groei en hoop. En misschien van afgunst? Jaloezie begint via speldenprikken, soms met een groene of paarse knop op het klimopblad, dat de trouw van God symboliseert. Klimop houdt zich namelijk met wortels overal aan vast. Drie takken Eucalyptus staan voor bescherming: God geeft immers een teken aan Kaïn – dat later het Kaïnsteken gaat heten – om hem te behoeden voor wraakacties. Drie verwijst naar de Drie-Eenheid of naar God. Drie rode rozen zijn de bloemen van de liefde. De witte roos symboliseert liefde en onschuld. Paars is de kleur van verdriet. Paarsblauwe distels staan voor lijden, al hebben ze een zacht hart. De Sierui staat voor de duivel: wie de steel doorsnijdt en eraan ruikt, waant zich in de hel door de vrijgekomen zwaveldampen. Het kwaad komt uit onverwachte hoek: wat eerst een keurig wit bloemetje was, wordt later een gestreept zaaddoosje met vreemde stekeltjes als van een duivelskop met hoorns, in het Engels beter bekend onder de poëtische naam Devil in the Bush.

Uit de liturgie: 

(…) Waar is je broer?[1] Die gingen in rouw tot aan de einden der aarde, (…) die zaaiden in tranen.[2] Een mens te zijn op aarde in deze wereldtijd, dat is (…) de duivel weerstaan.[3]Ubi caritas et amor, vertaling: Waar barmhartigheid en liefde zijn, is God.[4] Geliefden, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde is uit God.[5] Kwijt onze schulden, leer ons vergeven.[6]

—–

[1] Oecumenische liedbundel Zangen van zoeken en zien, lied 600: ‘Boek jij bent geleefd’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

[2] ZZZ-bundel, lied 457: ‘De steppe zal bloeien’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen) Jesaja 35: 1-10.

[3] ZZZ-bundel, lied 39a: ‘Een mens te zijn op aarde’ (t. W. Barnard, m. P. Rippen) bij Mattëus 4:1-11.

[4] ZZZ-bundel, lied 576: ‘Ubi caritas’ (t. Taizé, m. J. Berthier).

[5] Johannes 4: 7.

[6] ZZZ-bundel, lied 297: ‘Onze Vader in de hemel’ (t. H. Oosterhuis, m. Antoine Oomen).

Creatief en duurzaam hergebruik:

De schaal met blauwe rand komt via Hester Scheltens van de Weggeeftafel in Oegstgeest. Het klimopblad komt uit de tuin van Monique van der Gaag. Bloem & Passie by Dacor in Oegstgeest schonk de eucalyptus.

De gieter bevat water. De gieter schenkt water. In de gieter bloeien en groeien wel honderd bloemen: drie rode rozen, drie witte rozen, drie roze pluimen van Spirea, drie blauwe Agapanthussen, roodoranje bessen van de Gelderse Roos, één korenbloem, geen blauwe maar een paarse, maar dat doet niets af van de betekenis. Al deze bloemen symboliseren liefde. En de bruine knisperende zaaddoos van Scabiosa of Duifkruid staat zowel voor liefde als vrede. Het getal drie symboliseert de Drie-Eenheid van God de Vader, de Zoon en de Geest. De Scharnierbloem draagt als betekenis veerkracht, want deze bloem blijft hoe dan ook staan: ze buigt wel, maar ze breekt niet. Ook de Rode Zonnehoed staat voor kracht, doorzettingsvermogen en het verwelkomen van de zon. Zonnekruid symboliseert de levenskracht van de zon. De zon is het symbool van God. De zaaddoos van de Klaproos of Papaver betekent hoop, omdat deze bloem zelfs in de omgewoelde aarde van het slagveld nog kan bloeien. Papyrus-grasjes zijn het symbool van nieuw leven. De gele pluimen van Solidago geven moed in moeilijke tijden. De liturgische kleur in de zomer is groen van groei en hoop. Groen is een neutrale kleur in bloemwerk en geeft rust aan het (tranende) oog.

Uit de liturgie: Vrede voor jou.[1] (…) teken van liefde gegeven in ons bestaan (…) om in Gods naam de weg van de liefde te gaan.[2] Honderd bloemen mogen bloeien. (…) Korenbloemen (…) papaver (…) broos op stelen ongebroken, wild en blindelings verstrengeld (…) honderd bloemen zonder naam. (…) In een labyrint (…) woont een mens, met ogen tranend (…) bijna blind van zoeken naar een plek die water geeft.[3]

—–

[1] Oecumenische liedbundel Zangen van zoeken en zien, lied 421: ‘Vrede’ (t. H. Oosterhuis, m. T. Löwenthal).

[2] ZZZ-bundel, lied 646: ‘Brood – hier gedeeld’ (t. J. L. Bell/ A. C. Bronswijk, m. J.L. Bell).

[3] ZZZ-bundel, lied 115: ‘Honderd bloemen’ (t. H. Oosterhuis, m. B. Huijbers).

Creatief en duurzaam hergebruik:

De gele gieter komt uit de Weggeefkast van de SOEK, de Stichting Oegstgeester Kringloop. De paarse Korenbloem, de zaaddoos van de Klaproos, de Scharnierbloem, de Zonnehoed, het Zonnekruid en de bruine zaaddoos van de Scabiosa komen uit een eigen plukboeket van Monique van der Gaag.

Uitnodiging: voor de twee ‘overvliegers’. Vul je vaas of toolkit met bloemen die je nodig hebt!

Het Iers zegenlied staat vol goede wensen. Dat kun je ook met bloemen zeggen. Kijk maar op de spiekbriefjes, die aan elke bloem hangen. Voor de twee kinderen, die naar de middelbare school gaan, is er van elke bloem één voor jou. En dit printje mag je ook meenemen. Dit is een floriografie met tekst en uitleg.

Zonnebloem = de gelovige = jij!

Zaaddoos van de klaproos = hoop

Solidago = bescherming

Siergrasje = liefde

Scharnierbloem = buigt wel, breekt niet = veerkracht

Sanguisorba = helpt bloed te stelpen

Roos = liefde

Klokjesbloem = vriendschap

Gladiool = kracht

Dropplant = helpt tegen keelpijn

Drie (knoppen) = Drie-Eenheid, God de Vader, de Zoon, de Geest = God

Blauwe Afrikaanse Lelie = liefde (gesponsord door Bloem& Passie by Dacor in Woonzorgcentrum Van Wijckerslooth in Oegstgeest)

Uit de liturgie:

Wij zoeken overal (…) Misschien vinden wij God.[1] Op Hem zijn wij gericht.[2] Ik wens jou niet alleen zonnedagen, (…) dat je altijd na tranen weer lacht, (…) ik wens jou de moed om te vechten, (…) een vriend wil ik jou ook wensen, die jou troost als je soms verdrietig bent, dat wens ik met heel mijn hart en dat je steeds God bij jou om je heen voelt als je hoop wegstroomt of dat je nergens pijn van voelt. [3]

——

[1] Kinderlied ‘Welkom hier nu’ (tekst: de kinderen van de Kindernevendienst Ekklesia Leiden, melodie ‘Com nu met sang’.)

[2] Kinderlied ‘Wij gaan’ (inlegvel in Oecumenische liedbundel Zangen van zoeken en zien.)

[3] Ierse Zegenlied (tekst Aenneli Houkes-Hommes,  melodie: Down by the Sally Gardens.)

Creatief en duurzaam hergebruik:

Alle vazen komen via Hester Scheltens, eigenaresse van de Weggeeftafel in Oegstgeest. Monique van der Gaag zette er de tekst met stippen op. Het gekleurde papier schonk ‘Oma Barbara.’

Tussen de grote feestdagen en in de zomer is de liturgische kleur groen van groei en hoop. Een gouden boot met drie gouden gestaltes vaart rondjes om een groen hart, dat begroeid is met klimopblad als teken van trouw. In het hart zetelt de liefde. Er zitten drie mensen in de boot; de middelste roeit niet, is dat Paulus? In het water zwemt een vis, die in het Grieks ICHTHUS heet, een acroniem van Jezus Christus, Zoon van God en Redder, dat de eerste Christenen gebruikten om elkaar te herkennen in de tijd dat ze vervolgd werden. (Zelfs Paulus vervolgde Christenen, maar bekeerde zich toen hij op weg was volmachten daarvoor te halen. Daarna predikte hij alleen maar liefde.) Drie blauwe Delphinium reiken tot in de hemel. De nog gesloten bloemknop lijkt op een dolfijntje, dat in de zee springt. De symbolische betekenis is het verbreden van ieders horizon. God wordt zichtbaar in de kleur goud als kleur van de zon en van God. En via het getal drie, dat de Drie-Eenheid symboliseert. Roos is de liefdesbloem. Net zoals de wit met roze bloemetjes van de Kalanchoë en het bruine zaaddoosje van de Scabiosa. Ook de ‘toverbal’ pioenroos, die van felroze verkleurt naar champagnekleur symboliseert liefde.

Uit de liturgie: En God zeide: Dat de wateren onder de hemel op één plaats samenvloeien en het droge tevoorschijn kome; en het was alzo. En God noemde het droge aarde, en de samengevloeide wateren noemde Hij zeeën. En God zag dat het goed was.[1] Met bomen tot in de hemel.[2] Pas toen we[3] veilig en wel aan land waren gekomen, hoorden we dat het eiland Malta heette. (…) De Maltezers (…) zeiden dat hij (Paulus) een God was.[4] Eeuwige God, wij willen U zien. Geef ons vandaag een teken van liefde.[5] Niemand heeft u ooit gezien. Liefde is uw naam. [6] Naam die trouw blijft.[7] Een zee van dromen gaat in mij tekeer.[8]

—–

[1] Genesis 9-10 (NBG51).

[2] Oecumenische liedbundel Zangen van zoeken en zien, lied 303: ‘Onze Vader verborgen’ (t. H. Oosterhuis, m. T. Löwenthal).

[3] Paulus wordt in vers 3 van Handelingen 28: 1-2 genoemd. En voorganger Ellen Kruyt in haar inleiding: “Paulus, de apostel die het meeste reisde van alle discipelen kende God ook als ruimte.“

[4] Handelingen 28: 1, 2 en 6. (NBG).

[5] ZZZ-bundel, lied 166: ‘Hoe is uw Naam, waar zijt Gij te vinden?’ (t. H. Oosterhuis, m. B. Hijbers) Psalm 103.

[6] ZZZ-bundel, lied 641: ‘Niemand heeft U ooit gezien’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

[7] ZZZ-bundel, lied 602: ‘Schriftlied’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

[8] ZZZ-bundel, lied 202: ‘Uit staat en stand’ (t. H. Oosterhuis, m. A. Oomen).

Creatief en duurzaam hergebruik: De glazen blauwe schaal, de vis, het houten bootje met bemanning en de schelpen komen van Stichting Kringloop Oegstgeest. Monique spoot de boot goud. Het klimopblad en de blauwe Agapanthus komen uit Monique’s tuin, het bordje uit haar vazenkast.